Μάχες στο διάστημα για τη διάσωση της Γης

Ο λόγος που κάτι τέτοιο σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε μπορεί να εξηγηθεί με δυο λέξεις: πλανητική άμυνα! Στην πράξη, ο πλανήτης Γη κινδυνεύει από ένα πλήθος λόγων και ένας από αυτούς είναι μια δυνητική φυσική καταστροφή. Μια πιθανή φυσική καταστροφή είναι και η πρόσκρουση ενός κοσμικού σώματος, όπως ένας αστεροειδής ή ένας κομήτης, πάνω στον πλανήτη μας. Αυτό συνέβη στην ιστορία της Γης και οδήγησε για παράδειγμα στην εξαφάνιση του είδους των δεινοσαύρων πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια. Μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει μια μικρή αλλά υπαρκτή πιθανότητα αυτό το σενάριο να επαναληφθεί - αν η ανθρωπότητα έχει επιβιώσει μέχρι τότε! Άρα η πρόσφατη ταινία “Don’t look up” στην οποία ένας κομήτης οδηγούνταν ακριβώς πάνω στη Γη δεν ήταν απλά ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας - αν και ειλικρινά ελπίζουμε (spoiler alert) το τέλος του σεναρίου να είναι λίγο πιο αισιόδοξο στη δική μας περίπτωση...

Για καλή μας τύχη, επιστήμονες σε όλο τον κόσμο εργάζονται σε αυτό που ονομάζουμε διαστημική άμυνα και έχουν ήδη προτείνει αρκετές ιδέες για το πώς θα μπορούσαμε να αποτρέψουμε ένα τέτοιο κοσμικό σώμα από το να έρθει σε απευθείας σύγκρουση με εμάς! Κάποιες ιδέες συμπεριλαμβάνουν τη χρήση πυρηνικής ενέργειας ενώ μια άλλη ιδέα, η οποία φαίνεται να είναι και η πιο ώριμη, προτείνει την πρόσκρουση ενός διαστημόπλοιου πάνω στο δυνητικά επικίνδυνο αστεροειδή. Αυτό ακριβώς έκανε η διαστημική άμυνα της ΝASA σε μια διεθνή συνεργασία με την αποστολή γνωστή ως Double Asteroid Redirection Test (DART). Αν και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας πραγματικός κίνδυνος για τη Γη - ούτε πριν, ούτε μετά τη σύγκρουση - αυτό το τεστ είναι αρκετά σημαντικό για τους επιστήμονες έτσι ώστε να μπορέσουν να συλλέξουν χρήσιμες πληροφορίες για την ετοιμότητά μας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η αποστολή DART μπήκε σε δράση τον περασμένο Νοέμβριο του 2021 όταν το διαστημόπλοιο ξεκίνησε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στο διάστημα, με έναν πολύ συγκεκριμένο στόχο: το διπλό σύστημα αστεροειδών του Διδύμου (~780 μέτρα διάμετρος) και του Διμόρφου (~160 μέτρα διάμετρος), με τον τελευταίο να περιστρέφεται γύρω από τον πρώτο. Το διαστημόπλοιο, περίπου 100 φορές μικρότερο από τον Δίμορφο, προγραμματίστηκε να προσκρούσει πάνω σε αυτόν με ταχύτητα μεγαλύτερη από 22.000 χιλιόμετρα την ώρα και μετά από περίπου 10 μήνες ταξιδιού στο διάστημα. Μια τέτοια σύγκρουση δεν μπορεί να καταστρέψει τον αστεροειδή Δίμορφο, μπορεί όμως να επηρεάσει την τροχιά του.

Η τροχιά του Διμόρφου γύρω από τον Δίδυμο εκτιμάται ότι θα επηρεαστεί μόνο κατά 1%, ωστόσο μια τέτοια αλλαγή θα ήταν αρκετή για να “χάσει” ένα δυνητικό καταστροφικό ραντεβού του με τον πλανήτη Γη! Αν και δεν υπάρχει κάποιος υπαρκτός κίνδυνος για ένα τέτοιο γεγονός αυτή τη στιγμή, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι αυτή η αποστολή θα μας δώσει αρκετή εμπειρία και αρκετά δεδομένα ώστε να καταλάβουμε αν μια μέθοδος σαν και αυτή θα μπορέσει να μας σώσει από μια πραγματική καταστροφή μελλοντικά, στο σενάριο όπου ένα κοσμικό αντικείμενο έρθει σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη. Και να κάνουμε ό,τι δεν μπόρεσαν να κάνουν οι δεινόσαυροι για να επιβιώσουν στο παρελθόν!

Ελπίζω τη Δευτέρα την 26^η Σεπτέμβρη να κοιτάξατε “όλοι ψηλά” και να απολαύσατε αυτό το ιστορικό γεγονός. Στην τελική, αυτή η μέθοδος μπορεί να σώσει τον πλανήτη μας στο μέλλον! Σε περίπτωση που το χάσατε, μπορείτε να δείτε εδώ τις τελευταίες εικόνες που πάρθηκαν από την κάμερα DRACO (Didymos Reconnaissance and Asteroid Camera for Optical navigation) του διαστημοπλοίου ακριβώς πριν χαθεί το σήμα μια για πάντα λόγω της σύγκρουσης. Μην ξεχνάτε ότι η διασκέδαση συνεχίζεται αφού η συλλογή δεδομένων μόλις άρχισε: Τα τηλεσκόπια μας μαζί με το LiciaCUBE, το μικρό δορυφόρο που στάλθηκε στο διάστημα με το διαστημόπλοιο ως παρατηρητής της σύγκρουσης, έχουν τα “μάτια” τους στραμμένα στο σύστημα αστεροειδών για να διαπιστώσουν την αλλαγή της τροχιάς στην οποία σκοπεύαμε! Πόσο τέλειο!

Πηγές: [1] NASA’s DART Mission Hits Asteroid in First-Ever Planetary Defense Test