AUTHOR’S CORNER
Η ζωή μας στην πόλη : βήματα για την βιωσιμότητα και την ασφάλεια
03.10.2022
από την Νάγια Νικολάου
SHARE
Πώς θα μπορούσαν όλες οι πόλεις του κόσμου να έχουν όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους κατοίκους τους;
Κάθε χρόνο μου αρέσει να διαβάζω την έκθεση της Economist Intelligence Unit (ΕΙU) που αποτελεί ποσοτικό δείκτη των προκλήσεων και της ποιότητας ζωής ενός ατόμου στην πόλη. Για το 2022 συμμετείχαν 173 πόλεις. Έτσι, κάθε φορά σκέφτομαι, πώς θα μπορούσαν όλες οι πόλεις του κόσμου να έχουν όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους κατοίκους τους; Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα αστικά κέντρα είναι παρόμοιες σε παγκόσμιο επίπεδο, για παράδειγμα η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η έλλειψη επαρκούς στέγασης, η μόλυνση και η φτώχεια και η επίλυσή τους μάλλον απαιτεί δομικές αλλαγές σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Ωστόσο, αφού αναλογιστούμε τις δράσεις που πρέπει να γίνουν σε κρατικό και παγκόσμιο επίπεδο, σκέφτηκα να αναλογιστούμε το πώς μπορεί ο καθένας από εμάς να συμβάλει σε μία ασφαλή και βιώσιμη πόλη.
Τα δεδομένα που συνηγορούν στο ότι τα αστικά κέντρα βάλλονται όλο και περισσότερο από περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις είναι αδιαμφησβήτητα. Το 2008 ήταν η πρώτη χρονιά που ο πληθυσμός των κατοίκων των πόλεων ξεπέρασε τον αριθμό αυτών που ζουν στην περιφέρεια. Από τότε, μέχρι και σήμερα, η μισή ανθρωπότητα δηλαδή περίπου 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζει σε αστικά περιβάλλοντα1Η οργάνωση των ανθρώπων γύρω από συγκεκριμένα κέντρα είναι η αφετηρία για την ανταλλαγή ιδεών, τον πολιτισμό, την επιστήμη, την οικονομική και την κοινωνική ανάπτυξη, με άλλα λόγια χρειαζόμαστε να είμαστε κοντά για να προοδεύουμε. Καθώς όμως αναπτύσσονται τα αστικά κέντρα, πρέπει να υπάρχει σχεδιασμός για τη διασφάλιση της πρόσβασης όλων σε επαρκή, ασφαλή, προσιτή στέγαση, σε υπηρεσίες και υποδομές ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία «παραγκουπόλεων». Συγκεκριμένα 828 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως παραγκουπόλεις1. Η οργάνωση και διασφάλιση της στέγασης και των υπηρεσιών, θα πρέπει να αποτελέσει σχέδιο δράσης και αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης κάθε κράτους. Για την ανάπτυξη ενός τέτοιου εγχειρήματος, απαιτείται η εύρεση πόρων-κονδυλίων και η συμβολή των επιστημόνων με τεχνογνωσία ώστε να εφαρμοστούν «έξυπνες λύσεις» για την οργάνωση και επέκταση των πόλεων.
Μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους που επηρεάζει τη ζωή μας στην πόλη είναι οι μετακινήσεις και ο στόχος είναι η βιώσιμη κινητικότητα, δηλαδή η βιώσιμη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών στα αστικά κέντρα και στην περιφέρεια. Εδώ είναι και το σημείο που εντοπίζω και τη δική μας ατομική συμμετοχή. Τα προηγούμενα δύο χρόνια υπό το πρίσμα της πανδημίας, αναβίωσε η χρήση του αυτοκινήτου. Σήμερα, αξίζει τόσο ατομικά όσο και συλλογικά, να κάνουμε μία στροφή 180o ώστε κάθε μέρα να χρησιμοποιούμε όλο και λιγότερο το αυτοκίνητο ή όταν το πράττουμε να επιδιώκουμε συλλογική χρήση (car sharing, car pooling κ.λπ.). Παράλληλα, σταδιακά μπορούμε να δώσουμε το έδαφος σε εναλλακτικές μορφές μετακίνησης όπως το ποδήλατο και το ηλεκτρικό πατίνι. Εδώ, αφενός η πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει την ασφάλεια στο δρόμο και την παροχή οικονομικών κινήτρων για την στροφή στην εναλλακτική μετακίνηση αλλά και εμείς ως κάτοικοι μπορούμε να είμαστε ιδιαίτερα ενεργοί. Στην οικογένεια, στο σχολείο, στο εργασιακό μας περιβάλλον καλούμαστε να προωθούμε, να ενημερώνουμε και να στηρίζουμε τέτοιες πρωτοβουλίες και φυσικά ως οδηγοί να σεβόμαστε και να προστατεύουμε ο ένας τον άλλον. Δεν μπορώ παρά να αναφέρω ότι ταυτόχρονα με τα παραπάνω η δημόσια συγκοινωνία αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα βιώσιμων μεταφορών και η ενίσχυσή της πρέπει να παραμένει προτεραιότητα από τους κεντρικούς φορείς αλλά και από εμάς. Μάλιστα, ενέχει κοινωνικές προεκτάσεις δεδομένου ότι αποτελεί και τον οικονομικότερο τρόπο μετακίνησης δρώντας παράλληλα και ως μέσο κοινωνικής ενσωμάτωσης και συμπεριληπτικότητας.
Η βιωσιμότητα έχει και άλλα παρακλάδια και επηρεάζει και ακόμα μία σημαντική παράμετρο διαβίωσης στην πόλη, την ασφάλεια. Με μία δόση χιούμορ, ο λόγος που αναφέρω αυτή την παράμετρο είναι γιατί μένω στα βόρεια προάστια της Αθήνας. Εδώ φαίνεται ότι μπορούμε να λειτουργήσουμε με ασφάλεια μόνο σε ήπιες θερμοκρασίες και ήπια ηλιοφάνεια καθώς σε ενδεχόμενο έντονης βροχής, χιονόπτωσης ή καύσωνα βρισκόμαστε «εκτεθειμένοι». Είναι γνωστό ότι οι φυσικές καταστροφές αποτελούν ένα παγκόσμιο φαινόμενο που απειλεί τις πόλεις και πηγάζουν από βαθιά αίτια συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής. Για το λόγο αυτό, συντάχθηκε το Πλαίσιο Σεντάι2 . Αυτό αναγνωρίζει τον πρωταρχικό ρόλο του κράτους αλλά και των τοπικών αρχών, του ιδιωτικού τομέα και λοιπών εταίρων στη μείωση του κινδύνου καταστροφών. Η ουσιαστική μείωση του κινδύνου καταστροφής και απώλειας ανθρώπινης ζωής πρέπει να είναι ο βασικός στόχος των φορέων για να είμαστε ασφαλείς. Από προσωπική εμπειρία και με κάθε επιφύλαξη, νιώθω όμως ότι και εμείς ως κάτοικοι μπορούμε να είμαστε ενεργοί και ενημερωμένοι συμμετέχοντας σε δράσεις διαχείρισης κινδύνου της τοπικής μας κοινωνίας. Να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά, να παρατηρούμε το περιβάλλον μας, να ενημερώνουμε τις αρμόδιες αρχές για κάποιον πιθανό κίνδυνο που εντοπίζουμε και να δρούμε όσο μπορούμε προληπτικά.
Κλείνοντας, στην πόλη και στην οικονομία της έχουν κάθε συμφέρον να είναι παρόντες όλοι. Είναι ζήτημα δημοκρατίας αλλά και απλής λογικής αφού το μέλλον το οποίο θέλουμε, είναι ένα μέλλον όπου οι πόλεις θα προσφέρουν ευκαιρίες για όλους, πρόσβαση σε υπηρεσίες, ενέργεια, στέγαση και μεταφορές. Θα δανειστώ μία φράση που άκουσα πρόσφατα: πρέπει να είμαστε «υπεύθυνοι και αλληλέγγυοι». Και αυτό αφορά τόσο κεντρικούς φορείς όσο και τον καθένα μας ξεχωριστά.
Πηγές: [1] Sustainable cities and human settlements [2] Πλαίσιο Σεντάι για Μείωση του Κινδύνου Καταστροφών (Sendai Framework for Disaster Risk Reduction) 2015-2030
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πώς να χρησιμοποιήσουμε τα αέρια του θερμοκηπίου προς όφελός μας
Μία άμεση λύση για το net-zero
Υγεία και Ευημερία για όλους: παραμύθι ή ρεαλιστικός στόχος;
Κυβερνήσεις, Επιστήμονες, Άτομα
Αρχείο
Βρείτε όλα τα άρθρα μας με χρονολογική σειρά στο αρχείο μας.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
____________
greekwomeninstem@gmail.com
'Εχετε ιδέες, ερωτήσεις, σχόλια ή ειδικά αιτήματα;
Θέλετε να γράψουμε για την έρευνά σας ή να προτείνετε κάποια ερευνήτρια για την οποία θα θέλατε να μάθετε περισσότερα;
Στείλτε μας μειλ ή συμπληρώστε την φόρμα και πατήστε "υποβολή" και θα χαρούμε να έρθουμε σε επαφή μαζί σας!
[contact-form-7 id=”44″ title=”Contact form 1″]