Οκτ 15, 2023 Μυρτώ Πατρασκάκη

Μια δόση επιστήμης σε έναν κόσμο μαγικό

Γενιά του Χάρι Πότερ, αυτό είναι για εσάς!

Μεγάλωσα στο σύμπαν του Χάρι Πότερ, είτε μέσα από τα βιβλία είτε μέσα από τις ταινίες. Διάβαζα Χάρι Πότερ πριν μπορέσω καν να διαβάσω (που σημαίνει ότι μου διάβαζαν τα βιβλία οι γονείς μου πριν κοιμηθώ). Όταν έμαθα λοιπόν ανάγνωση, δε σταμάτησα ποτέ ξανά και ο κόσμος του Χάρι Πότερ έγινε μεγάλο μέρος της ζωής μου. Αργότερα, το ίδιο και η Επιστήμη. Μπορούν να συνδυαστούν αυτοί οι δυο κόσμοι; Φυσικά! Δε θα μπορούσα να καλύψω σε ένα άρθρο όλους τους τρόπους για αυτόν τον συνδυασμό, οπότε ας δούμε τρία πράγματα που βρίσκονται ανάμεσα στη μαγεία και στον επιστημονικό-μαγκλ (muggle) κόσμο.

Μπόνους για όποιον έχει συναδέλφους μαγκλ: μπορείς να μιλήσεις μαζί τους για τον Χάρι Πότερ από επιστημονική άποψη!

1. Νίκολας Φλαμέλ

Ο Νίκολας Φλαμέλ σύμφωνα με τα βιβλία ήταν μάγος, αλχημιστής και ο μόνος γνωστός κατασκευαστής της φιλοσοφικής λίθου, μια λίθος η οποία μπορούσε να παράγει το ελιξίριο της ζωής. Στο πρώτο βιβλίο της σειράς μαθαίνουμε πως ο Φλαμέλ είχε μόλις γιορτάσει τα 665α γενέθλιά του. Στην πραγματική ζωή, ο Νίκολας Φλαμέλ υπήρξε όντως! Ήταν Γάλλος γραμματικός και πωλητής χειρόγραφων, γεννημένος μεταξύ 1330-1340, γεγονός που θα τον έκανε 666 ετών την περίοδο που γραφόταν το πρώτο βιβλίο. Αρκετά χρόνια μετά τον θάνατό του, το όνομά του εμφανίστηκε σε διάφορα βιβλία αλχημείας που τον έδεναν με τη φιλοσοφική λίθο και έτσι, έγινε γνωστός ως αλχημιστής. Οι αλχημιστές μπορεί να είναι γνωστοί για την προσπάθεια τους να μετατρέψουν τα μέταλλα σε χρυσό, στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που προσπαθούσαν πραγματικά ήταν να απομονώσουν ορισμένα υλικά στην καθαρότερη μορφή τους. Για πολλούς η προσπάθεια αυτή θεωρείται η αρχή της μοντέρνας χημείας, και ίσως να μην έχουν άδικο.

2. Μπέζοαρ

Tην πρώτη χρονιά, και συγκεκριμένα στο μάθημα των φίλτρων, οι μαθητές στο Χόγκουαρτς μαθαίνουν ότι τα μπέζοαρ είναι πέτρες που βρίσκονται στο στομάχι των κατσικών και δρουν ως ισχυρά αντίδοτα εναντίον σχεδόν κάθε δηλητηρίου. Τα μπέζοαρ υπάρχουν πράγματι, μπορούν να βρεθούν στο στομάχι διαφόρων ζώων, συμπεριλαμβανομένων των κατσικών, και συνήθως σχηματίζονται από άπεπτες τρίχες. Κατά τον 16ο αιώνα, ήταν κοινή πεποίθηση πως οι πέτρες αυτές ήταν καθολικά αντίδοτα, επομένως θεωρούνταν πολύτιμα αντικείμενα. Ο βασιλιάς Κάρολος Θ' της Γαλλίας απέκτησε ένα μπέζοαρ και ρώτησε τον γιατρό του Ambroise Paré εάν υπάρχει καλύτερο αντίδοτο από αυτό. Ο Paré, όντας σωστός επιστήμονας, δεν πείστηκε από τον μύθο γύρω από τη λειτουργία της πέτρας και θέλησε να το επαληθεύσει ο ίδιος. Διεξήγαγε ένα απλό αλλά τολμηρό πείραμα: πρόσφερε σε έναν θανατοποινίτη την επιλογή να δηλητηριαστεί και μετά να λάβει θεραπεία με μπέζοαρ, εάν η θεραπεία λειτουργούσε, ο κρατούμενος θα ήταν ελεύθερος. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε και δυστυχώς απέτυχε αποδεικνύοντας ότι τα μπέζοαρ, αν και σπάνια, δεν έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.

3. Γουϊνγκάρντιουμ Λεβιόσα (και όχι Λεβιοσά)

Η αιώρηση και η πτήση είναι μερικές από τις «πιο στοιχειώδεις δεξιότητες» ενός μάγου, σύμφωνα με τον καθηγητή Flitwick. Μπορεί να είμαστε ακόμη πολύ μακριά από το να πετάξουμε, αλλά να αιωρούμαστε; Εκεί ίσως και να πλησιάζουμε. Στο Μαγνητικό Εργαστήριο Υψηλού Πεδίου στο Πανεπιστήμιο Radboud, ερευνητές έκαναν έναν βάτραχο να αιωρηθεί! Η διαδικασία ονομάζεται διαμαγνητική αιώρηση και βασίζεται στο γεγονός ότι όλα τα υλικά είναι μαγνητικά έτσι ώστε, με τη χρήση αρκετά υψηλού μαγνητικού πεδίου, τα άτομα που αποτελούν κάθε υλικό να κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση του μαγνητικού πεδίου, με αποτέλεσμα να «σηκώνουν» το υπο εξέταση υλικό. Αυτό το πείραμα μαζί με τη συγκεκριμένη θεωρία ανοίγουν τον δρόμο προς την αιώρηση των υλικών. Αρκετά συναρπαστικό!