Δρ. Ελένη Γουρνή: H Ραδιενέργεια ως εργαλείο στην Εξατομικευμένη Ιατρική

Η Δρ. Ελένη Γουρνή ξεκίνησε τις σπουδές της στη Χημεία, στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και γρήγορα την κέρδισε ο τομέας της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας. Σήμερα βρίσκεται σε ένα από τα σημαντικότερα στάδια της καριέρας της ως επικεφαλής ερευνήτρια, υπεύθυνη για τη δημιουργία και το συντονισμό ενός νέου εργαστηρίου Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας, στο τμήμα Μοριακής Απεικόνισης, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βέρνης στην Ελβετία. Η ερευνητική της πορεία άρχισε σε ένα από τα λίγα εργαστήρια Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας της Ελλάδας, στο Ινστιτούτο Πυρηνικών & Ραδιολογικών Ερευνών & Τεχνολογίας Έρευνας (ΙΠΡΕΤΕΑ) στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ". Η έρευνά της εκεί επικεντρώθηκε στη μελέτη συμπλόκων τεχνητίου-99m ως διαγνωστικά ραδιοφάρμακα για διάφορους τύπους καρκίνου. Τη διδακτορική διατριβή της ακολουθεί μια ποικιλία από ερευνητικές θέσεις: στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Μονάχου, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Φράιμπουργκ, στο Πανεπιστήμιο του Όσλο και στο Κέντρο Ερευνών Καρκίνου του Κέιμπριτζ. 

Πλέον η καριέρα της διευρύνεται στη χρήση διαγνωστικών και θεραπευτικών ραδιοϊσοτόπων (PET, SPECT) και στο σχεδιασμό εξειδικευμένων ραδιοφαρμάκων, που στοχεύουν κυτταρικούς υποδοχείς. 

Εισαγωγή σε χρήσιμες έννοιες 

Η Ραδιοφαρμακευτική Χημεία είναι ένας κλάδος που συνδυάζει τη βασική επιστήμη με την άμεση φροντίδα ασθενών. Περιλαμβάνει τη χρήση ραδιοφαρμάκων (ή αλλιώς ραδιοεπισημασμένων φαρμάκων) που αποτελούν φάρμακα ενωμένα με ένα μόριο που εκπέμπει ραδιενέργεια. Οι εφαρμογές της μπορούν να βρεθούν τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία ασθενειών, όπως ο καρκίνος. Όταν μιλάμε για διάγνωση καρκίνου, αναφερόμαστε στην Μοριακή Απεικόνιση, δηλαδή στην οπτικοποίηση του καρκίνου σε μοριακό/κυτταρικό επίπεδο. Τα καρκινικά κύτταρα διαθέτουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά από ότι τα υγιή κύτταρα, όπως για παράδειγμα συγκεκριμένους υποδοχείς στην επιφάνεια τους. Στη Ραδιοφαρμακευτική Χημεία συνδυάζεται ένα ραδιοφάρμακο που αναγνωρίζει αυτούς τους υποδοχείς των καρκινικών κυττάρων (-φάρμακο) και ταυτόχρονα εκπέμπει μια συγκεκριμένη ραδιενέργεια (ράδιο-). Η συσσώρευση της ραδιενέργειας στον όγκο μπορεί να οπτικοποιηθεί σε μία εικόνα, μέσω συγκεκριμένων μηχανημάτων (PET, SPECT scanners). Αποτελεί μια ευαίσθητη τεχνική που σε συνδυασμό με κλασσικές μεθόδους που προσδιορίζουν ανατομικά στοιχεία ενός ασθενή (CT) μπορούν να δώσουν μία τρισδιάστατη εικόνα του όγκου στο σώμα των ασθενών. H τεχνική αυτή αποκαλείται ως μη επεμβατική, καθώς δεν περιλαμβάνει κάποιου τύπου εγχείρηση. Η/o ασθενής λαμβάνει μια ποσότητα ραδιοφαρμάκου, ενώ στη συνέχεια μεταφέρεται σε ειδικά scanners για να ληφθεί η εικόνα. Στη θεραπεία του καρκίνου, το ραδιοφάρμακο περιέχει διαφορετικού τύπου ραδιενέργειας που είναι δυνατή να καταστρέψει τα κύτταρα. Όταν η ακτινοβολία αυτή είναι ενωμένη με το φάρμακο που αναγνωρίζει συγκεκριμένους υποδοχείς καρκινικών κυττάρων, τότε η ακτινοβολία εκπέμπεται αποκλειστικά στον όγκο, με αποτέλεσμα να τον καταστρέφει, έχοντας στοχευμένη θεραπεία. 

Στο ευρύ κοινό η ραδιενέργεια συνήθως συνδυάζεται με αρνητικό πρόσημο. Μπορείτε να μας περιγράψετε τους τρόπους που χρησιμοποιείται σήμερα η ραδιενέργεια στην Πυρηνική Ιατρική;  

Όντως και μόνο στο άκουσμα της λέξης ραδιενέργεια, η πλειοψηφία των ανθρώπων φέρνει στο νου τις καταστροφές, όπως αυτή του Τσερνόμπιλ, που σαφώς είναι αλήθεια. Παράλληλα με αυτό, ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ραδιενέργεια υπάρχει παντού, όπως για παράδειγμα στον αέρα που αναπνέουμε. Η ραδιενέργεια επιδρά στον οργανισμό μας κατά τρόπο πολύπλοκο, άλλοτε ευεργετικά και άλλοτε βλαπτικά, ανάλογα με το είδος, την ένταση και την ενέργεια που μεταφέρει. Στη χρήση της ραδιενέργειας «Η δόση είναι αυτή που κάνει το δηλητήριο», όπως και στην τοξικολογία. 

Πυρηνική Ιατρική είναι ο κλάδος της Ιατρικής στον οποίο γίνεται χρήση ραδιοφαρμάκων, τόσο με διαγνωστικές όσο και θεραπευτικές εφαρμογές. Η διαφορά μεταξύ αυτών έγκειται στο ποσό της χορηγούμενης ραδιενέργειας στον ασθενή. Για διαγνωστικούς σκοπούς, οι ποσότητες των ραδιοφαρμάκων που απαιτούνται είναι μικρές. Στην περίπτωση της στοχευμένης θεραπείας με τη χρήση της ραδιενέργειας, η χορηγούμενη ποσότητα είναι πολύ μεγαλύτερη. Πρέπει να τονιστεί πως, πριν ληφθεί μια απόφαση σχετικά με τη δόση που χορηγείται στους ασθενείς, ζυγίζονται πάντα το πιθανό όφελός τους, σχετικά με τον «κίνδυνο» στον οποίο υποβάλλονται. Επιπλέον, λόγω των αυστηρών κανόνων ακτινοπροστασίας, εκμηδενίζεται ο όποιος κίνδυνος για τον υπόλοιπο πληθυσμό και το περιβάλλον.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της διάγνωσης μέσω PET και SPECT, εν αντιθέσει με άλλες απεικονιστικές μεθόδους όπως το MRI ή το CT;

Οι τεχνικές Πυρηνικής Ιατρικής που περιλαμβάνουν SPECT και PET χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως μη επεμβατικό εργαλείο για την ανίχνευση, τον ποσοτικό προσδιορισμό, την παρακολούθηση πολλών διεργασιών που λαμβάνουν χώρα κατά τη πορεία μιας νόσου και την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας θεραπείας. Αυτό γίνεται μέσω της οπτικοποίησης του στόχου. Το μεγαλύτερο της πλεονέκτημα είναι ότι επιτυγχάνεται μια στοχευμένη απεικόνιση σε μοριακό επίπεδο. Αυτό επιτρέπει τη διάγνωση και κατ' επέκταση, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη θεραπεία παθολογικών καταστάσεων πριν αυτές αλλοιώσουν τη φυσιολογική ανατομία του ασθενή, δηλαδή πριν γίνουν ορατές με τις κλασσικές απεικονιστικές μεθόδους (MRI, CT). 

Έχετε μια πληθώρα από ερευνητικές δημοσιεύσεις, όπου χρησιμοποιείτε μικρά μόρια ή πεπτίδια που στοχεύουν συγκεκριμένους υποδοχείς. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία επιλογής των υποδοχέων/στόχων και των μορίων που επιλέγετε να χρησιμοποιήσετε;

Η επιλογή του στόχου, απαιτεί καλή κατανόηση των φυσιολογικών αλλαγών που εμπλέκονται στις διαδικασίες της νόσου. Ο επιλεγμένος στόχος μπορεί να εντοπίζεται σε κυτταρικές πρωτεΐνες που εκφράζονται σε ένα συγκεκριμένο όργανο, σε βιοχημικές οδούς που λαμβάνουν χώρα σε καρκινικά κύτταρα ή σε υποδοχείς που εκφράζονται σε κύτταρα που συναντώνται στην κυκλοφορία του αίματος. Η επιλογή του στόχου μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο όχι μόνο στη διάγνωση της νόσου αλλά και στις θεραπευτικές επιλογές που ενδεχομένως να ακολουθήσουν, συμπεριλαμβανομένης και της στοχευμένης θεραπείας με χρήση ραδιονουκλιδίων. Έτσι, η επιλογή του στόχου δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και γι’ αυτό το λόγο είμαστε σε στενή επαφή με πυρηνικούς ιατρούς. Εφόσον έχουμε προσδιορίσει τη βιοχημική πορεία που θέλουμε να απεικονίσουμε, τότε γίνεται η επιλογή του βιομορίου. 

Αφού έχει επιλεγεί ο υποδοχέας-στόχος και το βιομόριο, πώς γίνεται η επιλογή του ραδιοϊσοτόπου που θα χρησιμοποιήσετε στο τελικό ραδιοφάρμακο για τη θεραπεία/διάγνωση καρκίνου;

Ένα από τα οφέλη της χρήσης ραδιοφαρμακευτικών προϊόντων είναι η μη επεμβατική διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου. Ένα ραδιοφαρμακευτικό παρασκεύασμα εκτός από το βιομόριο διαθέτει και ένα ραδιονουκλίδιο -η πηγή της ραδιενέργειας- το οποίο ενσωματώνεται στο βιομόριο με διάφορες χημικές μεθόδους. Υπάρχει ένα πλήθος ραδιονουκλιδίων, τα οποία είναι ραδιενεργά ισότοπα των υπαρχόντων στοιχείων, όπου με μια σωστή επιλογή μπορούν να έχουν τη μέγιστη συμβολή στην Πυρηνική Ιατρική. 

Γενικά, ένα ραδιονουκλίδιο εκπέμπει ραδιενέργεια α, β ή γ και ο τρόπος εκπομπής της καθώς και η παραγόμενη ενέργεια είναι οι δύο βασικοί παράγοντες που καθορίζουν την περαιτέρω χρήση του. Για παράδειγμα, για θεραπευτικούς σκοπούς, το ραδιονουκλίδιο πρέπει να έχει τον βέλτιστο χρόνο ημιζωής, να εκπέμπει τον κατάλληλο τύπο ραδιενέργειας καθώς και μια οικονομικά αποδεκτή μέθοδο σύνθεσης του θεραπευτικού ραδιοφαρμάκου. Από την άλλη πλευρά, όταν το εν δυνάμει ραδιοφάρμακο προορίζεται για διαγνωστικούς σκοπούς, ο βέλτιστος χρόνος ημιζωής του ραδιονουκλιδίου θα πρέπει να είναι αρκετά μικρός ώστε να ελαχιστοποιείται η δόση ακτινοβολίας στον ασθενή, αλλά αρκετά μεγάλος ώστε να εκτελείται με επιτυχία η διαγνωστική διαδικασία. 

Ο υποδοχέας GRPr (Gastrin Releasing Receptor), που υπερεκφράζεται σε πολλούς τύπους καρκίνου ερευνάται εδώ και πολλά χρόνια. Πολλές ερευνητικές ομάδες έχουν στρέψει την προσοχή τους στη χρήση πεπτιδίων με ανταγωνιστική δράση. Μπορείτε να μας εξηγήσετε το λόγο;

Πριν σας απαντήσω συγκεκριμένα για την περίπτωση του υποδοχέα GRPr, θεωρώ πολύ σημαντικό να γίνει μια σύντομη αναφορά στη χρήση αγωνιστών και ανταγωνιστών στη Ραδιοφαρμακευτική χημεία, όπως επίσης και γιατί φαίνεται τα τελευταία χρόνια το επιστημονικό ενδιαφέρον να έχει στραφεί στην ανάπτυξη ραδιοεπισημασμένων πεπτιδίων τα οποία παρουσιάζουν ανταγωνιστική δράση. Μέχρι πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια, οι προσπάθειες των ερευνητικών ομάδων εντείνονταν στην ανάπτυξη ραδιοεπισημασμένων πεπτιδίων, τα οποία έχουν την τάση να εσωτερικοποιούνται στα καρκινικά κύτταρα μετά την πρόσδεση τους στον υποδοχέα. Τότε, ήταν επιστημονικά αποδεκτό ότι η υψηλή συσσώρευση της ραδιενέργειας στο εσωτερικό των καρκινικών κυττάρων συμβάλει στη βέλτιστη απεικόνισή τους καθώς και στην αποτελεσματικά θεραπευτική τους αντιμετώπιση. Τα πεπτίδια αυτά που φέρουν την ιδιότητα της εσωτερικοποίησης στο εσωτερικό των κυττάρων ονομάζονται αγωνιστές. 

Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο ότι το 2006 δημοσιεύτηκε η πρώτη ερευνητική εργασία η οποία απέδειξε ότι ραδιοεπισημασμένα πεπτίδια για τη στόχευση του υποδοχέα της σωματοστατίνης, τα οποία δρουν ως ανταγωνιστές, μπορούν να αποδώσουν εξίσου ή ακόμη καλύτερα αποτελέσματα συγκριτικά με τους αντίστοιχους αγωνιστές. Ανταγωνιστές ονομάζονται τα πεπτίδια που προσδένονται στον υποδοχέα και παραμένουν στην κυτταρική μεμβράνη (δεν ακολουθεί εσωτερικοποίησή τους στα κύτταρα). Από τότε πληθώρα εργασιών έχουν δημοσιευτεί σχετικά με τη χρήση ραδιοεπισημασμένων πεπτιδικών αναλόγων για τη στόχευση του υποδοχέα της σωματοστατίνης, με εξαιρετικά αποτελέσματα, τα οποία έχουν μεταφραστεί με επιτυχία σε κλινικό επίπεδο. 

Και για να περάσουμε τώρα στον GRP υποδοχέα , πρόκειται για έναν υποδοχέα που υπερεκφράζεται σε αρκετούς τύπους καρκίνων και κατά συνέπεια αποτελεί έναν μοριακό στόχο για την ανάπτυξη ραδιοεπισημασμένων βιομορίων, που κατά βάση είναι πεπτίδια. Παρόλο που μια μεγάλη ποικιλία ραδιοεπισημασμένων πεπτιδικών αναλόγων, τα οποία παρουσιάζουν αγωνιστική δράση, αναπτύχθηκαν και αξιολογήθηκαν για τη στόχευσή του, ελάχιστα από αυτά πέρασαν στο επόμενο στάδιο, δηλαδή την κλινική τους αξιολόγηση και εφαρμογή, εξαιτίας των παρενεργειών που προκαλούνται στους ασθενείς μετά τη χορήγησή τους. Αυτά λοιπόν τα προβλήματα, σε συνδυασμό με το επιτυχημένο παράδειγμα των ραδιοεπισημασμένων ανταγωνιστών της σωματοστατίνης, ώθησαν πολλές ερευνητικές ομάδες να στραφούν στην ανάπτυξη ραδιοεπισημασμένων ανταγωνιστών για τη στόχευση του υποδοχέα GRP. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των μελετών αυτών ενισχύουν την άποψη ότι η χρήση των ανταγωνιστών για τη στόχευση του υποδοχέα GRP φαίνεται να υπερτερεί συγκριτικά με τους αγωνιστές. 

Σε δημοσίευσή σας προτείνατε το ραδιοφαρμακευτικό παράγοντα που συνθέσατε (GRPr-based antagonist-AAZTA, LF1) για εφαρμογή στον τομέα Theranostics. Τι περιλαμβάνει αυτός ο τομέας και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί το συγκεκριμένο ραδιοφάρμακο που συνθέσατε;

Theranostics είναι ένας όρος που προέρχεται από τον συνδυασμό δύο ελληνικών λέξεων: θεραπεία (thera-) και διάγνωση (-nostics). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί την μετάβαση από τη συμβατική στην εξατομικευμένη ιατρική: προσαρμοσμένα πρόγραμματα θεραπείας, βασισμένα στη μοναδικότητα κάθε ατόμου με αποτέλεσμα το ιδανικό φάρμακο, για συγκεκριμένη/ο ασθενή, τη σωστή στιγμή. Στο πλαίσιο της Πυρηνικής Ιατρικής και της μοριακής απεικόνισης, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο διαγνωστικό ραδιοφαρμακευτικό προϊόν, η ασθένεια και η κατάσταση της νόσου επαληθεύονται για έναν μεμονωμένο ασθενή. Επιπλέον, επαληθεύεται ότι το συγκεκριμένο ραδιοφαρμακευτικό προϊόν αντιπροσωπεύει ένα ειδικό και επιλεκτικό μόριο για τον υπό μελέτη στόχο. Στην κλινική πρακτική, αυτό επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας το ίδιο μόριο στο οποίο μπορούν να ενσωματωθούν δύο διαφορετικά ραδιονουκλίδια, ένα ραδιονουκλίδιο για απεικόνιση και ένα άλλο για θεραπεία.

Και για να απαντήσω τώρα στο δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, στη συγκεκριμένη δημοσίευση περιγράφουμε τον σχεδιασμό και την αξιολόγηση ενός πεπτιδικού αναλόγου με ανταγωνιστική δράση, στο οποίο μπορούν να ενσωματωθούν μια πληθώρα ραδιονουκλιδίων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παραγόμενα ραδιοφαμακευτικά σκευάσματα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για διαγνωστικούς όσο και θεραπευτικούς σκοπούς. Αυτό που προσπαθούμε να επιτύχουμε είναι να ενσωματώσουμε τη διαγνωστική απεικόνιση με τη στοχευμένη θεραπεία, με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχονται πληροφορίες, τόσο σχετικά με τον φαινότυπο του όγκου όσο και της εξατομικευμένης θεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο.

Η ερευνητική σας βιβλιογραφία συμπεριλαμβάνει δημοσιεύσεις από κλινικές μελέτες. Αυτή η συνεργασία σας με ιατρούς τι σας έχει προσφέρει στην ερευνητική σας πορεία; 

Φανταστείτε τον κλάδο της Πυρηνικής Ιατρικής σαν ένα τρίγωνο όπου οι τρεις κορυφές του καταλαμβάνονται από τους γιατρούς, τους ραδιοφαρμακοποιούς και τον απαιτούμενο εξοπλισμό. Στο κέντρο αυτού του τριγώνου βρίσκονται οι ασθενείς. Έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι ο πρωταρχικός σκοπός μας είναι η φροντίδα των ασθενών, η στενή συνεργασία ραδιοχημικών και ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων, είναι παραπάνω από απαραίτητη. Όταν η προκλινική αξιολόγηση νέων ραδιοεπισημασμένων μορίων είναι υποσχόμενη, μαζί με τους γιατρούς σχεδιάζουμε το επόμενο βήμα δηλαδή την κλινική τους αξιολόγηση. 

Η νέα σας θέση, σας βρίσκει ως υπεύθυνη ενός νεοσύστατου εργαστηρίου. Πόσο δύσκολο είναι να χτίζεις από την αρχή τη δική σου ερευνητική ομάδα; Σε ποια κατεύθυνση στοχεύετε να στρέψετε την προσοχή της ερευνητικής σας ομάδας;

Όντως τον Απρίλιο του 2018 δέχθηκα την τιμητική πρόταση του διευθυντή της Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βέρνης στην Ελβετία, Prof. Axel Rominger, να ηγηθώ του εργαστηρίου της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας. Στο τμήμα δεν υπήρχε ερευνητικό εργαστήριο, οπότε έπρεπε να ξεκινήσουμε κυριολεκτικά από το μηδέν. Αν και είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, μπορώ να πω με κάθε βεβαιότητα πως αποτελεί το μεγαλύτερο μάθημα που είχα μέχρι τώρα.

Το ερευνητικό ενδιαφέρον του εργαστηρίου μας έχει δύο κατευθύνσεις: ογκολογία και νευρολογία. Στόχος μας είναι ο σχεδιασμός και η προκλινική αξιολόγηση ραδιοφαρμακευτικών παραγόντων για την διάγνωση και την θεραπευτική αντιμετώπιση διαφόρων ειδών καρκίνου καθώς και παθήσεων νευρολογικής φύσεως με στόχο την κλινική τους αξιολόγηση. 

Θα μπορούσαμε να πούμε πως η Ραδιοχημεία είναι μια νέα επιστήμη, καθώς η πρώτη χρήση ραδιοφαρμάκου έγινε από τον George de Hevesy το 1924. Σήμερα, έπειτα από έναν αιώνα, πού πιστεύετε πως βρίσκεται η εν λόγω επιστήμη και πώς προβλέπετε το μέλλον της διάγνωσης/θεραπείας ασθενειών μέσω της χρήσης ραδιοφαρμάκων; 

Μέσα σε αυτόν τον αιώνα η ανάπτυξη της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας ήταν αλματώδης και σήμερα βρισκόμαστε σε ένα πολύ προχωρημένο στάδιο κυρίως γιατί γινόμαστε όλο και καλύτεροι:

• Στον σχεδιασμό εξειδικευμένων ραδιοφαρμάκων που στοχεύουν πολύ συγκεκριμένα διαφορετικά είδη καρκίνου
• Στη σύνθεση ραδιοφαρμάκων
• Γνωρίζουμε περισσότερα σε μοριακό επίπεδο διάφορες μορφές καρκίνου, βρίσκουμε δηλαδή νέους μοριακούς στόχους που κάνουμε target μέσω της ραδιοχημείας

Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από εκατό διαφορετικές διαδικασίες απεικόνισης και κάθε όργανο στο ανθρώπινο σώμα μπορεί να απεικονιστεί. Αυτές οι τεχνικές επιτρέπουν τη θεραπεία και τη διάγνωση νευρολογικών παθήσεων, καρκίνου, γαστρεντερικών παθήσεων, ουρογεννητικών παθήσεων, παθήσεων στεφανιαίας νόσου, παθήσεων των οστών, τραυμάτων, λοιμώξεων, ασθενειών του πνεύμονα.  Μια από τις πιο ελπιδοφόρες πτυχές της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας και κατ’ επέκταση της Πυρηνικής Ιατρικής είναι η εξατομικευμένη ιατρική. Με μια βαθύτερη κατανόηση λοιπόν, τόσο των φυσιολογικών όσο και των παθολογικών διαδικασιών, μπορούμε να προχωρήσουμε προς μια πιο ακριβή πρόβλεψη της απόκρισης των ασθενών σε οποιαδήποτε θεραπεία. 

Ποια είναι η θέση της Ελλάδας στον τομέα της έρευνας και παραγωγής ραδιοφαρμάκων; Πώς προβλέπετε το μέλλον;

Η ανάπτυξη που παρατηρείται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια τόσο στην έρευνα όσο και στην παραγωγή ραδιοφαρμάκων είναι σαφέστατα αρκετά μεγάλη. Όταν ξεκίνησα τις σπουδές μου στη Ραδιοχημεία το 2002, το νούμερο των μεταπτυχιακών φοιτητριών/ών ήταν μικρότερο του δέκα και τα εργαστήρια περιορισμένα. Σήμερα όλο και περισσότερες/οι φοιτήτριες/ές στρέφουν το ενδιαφέρον τους στον κλάδο μας, τα εργαστήρια έχουν αναβαθμιστεί και η Ελλάδα διακρίνεται για τη συμβολή της στον τομέα. Παράλληλα με τις ερευνητικές δραστηριότητες, στην Ελλάδα υπάρχει κύκλοτρο, ένας επιταχυντής σωματιδίων, που επιτρέπει την παραγωγή ραδιονουκλιδίων βραχείας διάρκειας, όπως για παράδειγμα φθόριο-18. Αυτό οδηγεί στη σύνθεση εγκεκριμένων ραδιοφαρμάκων που διανέμονται στα νοσοκομεία όλης της χώρας με αποτέλεσμα να επωφελούνται καθημερινά ασθενείς. Μόνο περήφανες/οι είμαστε όλες/οι για όλα αυτά τα επιτεύγματα και σίγουρα το μέλλον διαγράφεται λαμπρό!

Τι θα λέγατε σε κάποιον/α που επιθυμεί να ασχοληθεί με τον τομέα της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας;

Η Ραδιοφαρμακευτική επιστήμη είναι ένας τομέας που συνδυάζει τη βασική επιστήμη με άμεσο αντίκτυπο τη φροντίδα των ασθενών. Ο κλάδος μας υπάρχει στη διασταύρωση της ιατρικής, βιολογίας, χημείας και φυσικής, και οι εφαρμογές της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας στην Πυρηνική Ιατρική λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι είναι ένα πεδίο που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μονότονο. Θα χαρούμε λοιπόν πολύ να καλωσορίσουμε νέες και νέους επιστήμονες στον συναρπαστικό κόσμο της Ραδιοφαρμακευτικής Χημείας. 

Ακολουθήστε τη Δρ. Ελένη Γουρνή:

• Radiopharmacy Lab website
• LinkedΙn
• ResearchGate